5/8/13

Φτιάξε Σπαθόλαδο (Βάλσαμο)!

Κι αφού είδαμε κάποια βασικά πράγματα για τοσπαθόχορτο (ή βάλσαμο) και τις θεραπευτικές επουλωτικές του ιδιότητες του σε προηγούμενη δημοσίευση, ας δούμε πως φτιάχνεται το πολύ χρήσιμο σπαθόλαδο το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για επούλωση πληγών και εγκαυμάτων.



Πρώτο βήμα φυσικά είναι ο εντοπισμός του φυτού και η συλλογή λουλουδιών. Όπως είπα είναι ένα φυτό που μπορείτε να ξεχωρίσετε εύκολα όταν είναι ανθισμένο.


Προσέξτε σε λεπτομερεια μιας φωτογραφίας μου τις μικροσκοπικές σκουρόχρωμες κουκίδες.


Αυτές οι κουκίδες περιέχουν αιθέρια έλαια και χρώμα που θα βάψουν τα χέρια σας καθώς συλλέγετε τα άνθη. Αναρωτιέμαι αν σε κάποια άλλη εποχή τα χρησιμοποιούσαν και ως φυσική βαφή υφασμάτων. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι προσφέρουν ένα βαθύ κόκκινο χρώμα στο ελαιόλαδο.





Αφού ξεχωρίσουμε τα λουλούδια του σπαθόχορτου τα βάζουμε μέσα σε ένα γυάλινο βάζο.





Στη συνέχεια γεμίζουμε το βάζο μας με ελαιόλαδο τόσο όσο να καλύψει τα λουλούδια μας.
Κλείνουμε το βάζο μας με ένα καπάκι και το τοποθετούμε στον ήλιο για περίπου 30 ημέρες. Το ελαιόλαδο στο βάζο μας θα αρχίσει να αλλάζει χρώμα μέσα στις πρώτες 48 ώρες και να μεταμορφώνεται από πράσινο σε βαθύ κόκκινο.


Όταν περάσουν οι μέρες σουρώνετε το περιεχόμενο του βάζου ώστε να απομακρύνετε τα λουλούδια από το βαθυκόκκινο σπαθόλαδο.
Μπορείτε να βάλετε το σπαθόλαδο σε μικρά μπουκαλάκια και να το χαρίσετε σε αγαπημένα σας πρόσωπα για μια ώρα ανάγκης. Να είστε σίγουροι πως θα το εκτιμήσουν όταν χρειαστεί να το χρησιμοποιήσουν.

Το βάλσαμο (επιστ. Υπερικόν το διάτρητον, Hypericum perforatum) είναι φυτό του γένους Υπερικόν. Ήταν γνωστό ως υπερικό στην Αρχαία Ελλάδα, ενώ στη νεότερη Ελλάδα είναι γνωστό ως βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο, ενώ στην ξένη (αγγλική) βιβλιογραφία αναφέρεται ως St. John's wort.

Τα φύλλα του Βάλσαμου είναι φωτεινά κίτρινα-πορτοκαλί και τα πέταλα συνήθως κίτρινα. Όταν γυρίσουν προς το φως, αποκαλύπτουν ημιδιαφανείς στιγμές, που δίνουν την εντύπωση πως είναι διάτρητες. Οι κουκίδες αυτές δεν είναι όμως τρύπες, αλλά έγχρωμα αιθέρια έλαια και ρητίνες. Αν τρίψει κανείς τις μαύρες αυτές κουκίδες που έχουν τα 5 πέταλα με τα δάχτυλά του, αυτά θα γίνουν κόκκινα. Για πολλούς φυτοθεραπευτές, αυτές οι κουκίδες περιέχουν μερικά από τα πιο πολύτιμα και αποτελεσματικά φυτικά συστατικά. Οι στήμονες του φυτού έχουν ιδιαίτερη μορφή, με στερεό κυλινδρικό στέλεχος, με δύο γραμμές που εξέχουν κατά μήκος. Αυτές οι γραμμές κάνουν τον στήμονα να μοιάζει επίπεδος, πράγμα εντελώς ασυνήθιστο στον κόσμο των φυτών.
Περιέχει υπερικίνη και ψευδο-υπερικίνη, φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα και αιθέρια έλαια (0,13% σε ολόκληρο το φυτό).

Εφαρμογές
Το γνωστό σπαθόλαδο, παρασκευάζεται με 10 μέρη φυτού σε 100 μέρη λαδιού, που τοποθετούνται σ ' ένα γυάλινο δοχείο και αφήνονται κλεισμένα για 20-30 μέρες, σε μέρος που βλέπει ο ήλιος. Έχει χρώμα ζωηρό κόκκινο και ενεργεί αποτελεσματικά μέσα σε 3 μέρες, ως ένα θαυματουργό επουλωτικό φάρμακο, εξαιρετικό για τα εγκαύματα, καθώς και ως αντιφλεγμονώδες. Γενικά, το έλαιο Hyperici χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των πληγών, των εγκαυμάτων και των ελκών , των εξωτερικών άλλα και του στομαχιού ( με εσωτερική χρήση), ενώ το έγχυμα του φυτού χρησιμοποιείται εναντίον διαφόρων παθήσεων των πνευμόνων, καθώς και των αγωγών του ουροποιητικού συστήματος. Καταπλάσματα με κοπανισμένα φύλλα, επιδρούν ανακουφιστικά ή και θεραπευτικά ακόμα , στους μώλωπες , ζεματίσματα , τσιμπήματα , εγκαύματα, εκδορές . Το αφέψημα του φυτού είναι κατά της δυσεντερίας, της κιτρινάδας, των παθήσεων του συκωτιού και ακόμα κατά των ελκών και των σκουληκιών, Οι κάτοικοι των βαλτωδών περιοχών, χρησιμοποιούν το φυτό σε έγχυμα κατά των ελωδών πυρετών , ως αιμοστατικό και ως επουλωτικό των πληγών. Για τον τελευταίο αυτό σκοπό, χρησιμοποιούν ψυχρά καταπλάσματα του φυτού, πάνω στις πληγές. Οι Γάλλοι χωρικοί παρασκευάζουν με το έγχυμα του φυτού σε οινόπνευμα , ένα είδος ηδύποτου (Ratafia), ενώ οι Ελβετοί παρασκευάζουν από το βάλσαμο το περίφημο ερυθρό απόσταγμα ή κόκκινη ρακή (Eau - de - vie - rouge).

Χρήση του φυτού γίνεται συνήθως με αφέψημα ανθέων (15-30 γρ . σε 1 λίτρο νερό) ή και ανθέων και βλαστών (3 κουταλιές σε μισό κιλό νερό, αφήνουμε να βράσουν και πίνουμε απ ' αυτό 1 ποτήρι ζεστό το πρωί ). Επίσης, χρησιμοποιείται εσωτερικά το λάδι του φυτού (6-8 σταγόνες πάνω σε ζάχαρη) και εξωτερικά (κατεργασία των ανθέων μέσα σε ελαιόλαδο 10%) για εντριβές και επαλείψεις.
Το αφέψημα των ανθισμένων κορυφών του φυτού, δόθηκε πολλές φορές μ ' επιτυχία κατά των χρόνιων πνευμονικών κατάρρων, του άσθματος, της φυματίωσης, με πυκνές αποχρέμψεις και κατάρρων της ουροδόχου κύστης. Ο Dubois χρησιμοποιούσε το έγχυμα του φυτού κατά της υδρωπικίας και το θεωρούσε ως μοναδικό για να προκαλέσει μια διούρηση που είχε εντελώς σταματήσει. Ο ίδιος άλλωστε με μείγμα με ρίζα του φυτού σκλήθρα (ή άλνου), με κισσό, σαλέπι και άλλους λειχήνες, το χρησιμοποιούσε εναντίον χρόνιων αναπνευστικών νοσημάτων. Χρήση του φυτού γίνεται επίσης με έγχυμα (15-30 γρ. σε 1 κιλό νερό), με βάμμα οινοπνευματώδες εναντίον της αιμόπτυσης, αλλά και ως αντιπυρετικό), ως κρασί (30 γρ. σε 1 κιλό άσπρου κρασιού σε κατεργασία και σε δόση 50-100 γρ, τη μέρα , κατά των διαλειπόντων πυρετών) και ακόμα σαν ηδύποτο Ratafia (30 γρ , ανθέων με 500 γρ. ρακής - αποστάγματος οίνου ή σταφυλιών - μέσα σε καλά κλεισμένο μπουκάλι , που αφήνεται στον ήλιο για 15-20 μέρες, φιλτράρεται στη συνέχεια και προσθέτονται 60 γρ. ζάχαρης). Το εκχύλισμα του βάλσαμου συνίσταται για την αρθρίτιδακαι την ποδάγρα , την πρόληψη της νυχτερινής ούρησης με επάλειψη στη βάση της σπονδυλικής στήλης με αλοιφή.
Το βάλσαμο χρησιμοποιούνταν πολύ στα παλιά συνταγολόγια και ειδικότερα στην παρασκευή αντινεφρικών και αντικαχεκτικών σιροπιών , όπως και στη σύνθεση μιας σκόνης του Pelmarius (που τη χρησιμοποιούσαν κατά της λύσσας).
Οι χρωστικές του βάλσαμου (κόκκινη και κίτρινη) χρησημιοποιούνται στην Ευρώπη για τη βαφή μάλλινων και μεταξωτών κλωστών.

Παρατήρησις: Κάποιοι φίλοι έχουν ενστάσεις για την παραμονή του λαδιού στον ήλιο. Εγώ από την γιαγιά, τα θυμάμαι περίπου όπως περιγράφονται άνωθεν, ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα και τα εξής: Το αφήνουμε σε φωτεινό και ζεστό μέρος, για 4 εβδομάδες, φροντίζοντας να το ανακινούμε τακτικά. Το βαλσαμόλαδο για εξωτερική χρήση μπορούμε να το αφήσουμε στον ήλιο, όμως το λάδι ταγγίζει και γι αυτό καλύτερα-ιδιαίτερα αν το τρώμε-να το αφήσουμε σε χώρο σκιερό),για 40-45 ημέρες ανακατεύοντας από καιρό σε καιρό...
Εσείς κάντε την δική σας έρευνα και επιλέξτε αυτό που εσείς νομίζετε καλλίτερο!

Ιστορίες για την γηραιά αρχόντισσα Καλλιθέα

Καλλιθέα είναι πολυπληθές νότιο προάστιο των Αθηνών και δήμος του Νοτίου Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής. Διαθέτει μόνιμο πληθυσμό 100....